شیراز-راهیان نور-روزهای پایانی تیرماه در تقویم رسمی جمهوری اسلامی به نام مردی ثبت شده که تا تاریخ این سرزمین برجاست، نامش ماندگار و یادش در دل هر ایرانی موجی از غرور و افتخار می‌آفریند.

به گزارش  راهیان نور؛ شهید عباس دوران در سال ۱۳۲۹ در شهر شیراز به دنیا آمد. وی پس از طی دوران کودکی و اخذ مدرک دیپلم در سال ۱۳۴۹، به خدمت سربازی رفت.

پس از پایان دوره وظیفه و در سال ۱۳۵۱ به دلیل علاقه زیادی که به یادگیری خلبانی داشت، وارد دانشکده خلبانی نیروی هوایی شد و پس از طی دوره مقدماتی پرواز در ایران، برای ادامه تحصیل و فراگیری دوره تکمیلی خلبانی به آمریکا اعزام شد و با اخذ نشان و گواهینامه خلبانی از دانشکده خلبانی پایگاه نیروی هوایی کلمبوس به کشور بازگشت و با درجه ستوان‌دومی در پایگاه هوایی همدان مشغول خدمت شد.



دوران جنگ تحمیلی

سرتیپ دوم خلبان علی رضا نمکی، از همرزمان شهید دوران، می‌گوید که "نفرات فنی و مدیریتی و خلبانان زیادی به اتهام شرکت در کودتای نوژه از کار برکنار شدند، اما بعد از ظهر ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ آنها آمدند و گفتند می‌خواهند بدون حقوق و درجه به کشور خدمت کنند؛ بسیاری از آن مردان به بهترین افسران و خلبانان جنگ تبدیل شده و برخی شهید شدند. خلبانان شهید اقبالی دوگاهه، دل حامد، غفور جدی، مهدیار و عباس دوران برخی از این افراد شاخص بودند. "

شهید عباس دوران با شروع جنگ ایران و عراق در پست افسر خلبان شکاری و معاونت عملیات فرماندهی پایگاه سوم شکاری مشغول خدمت شد و پس از مدتی، برای ادامه پروازهای جنگی به پایگاه ششم شکاری بوشهر منتقل شد.

این شهید عزیز در ۷ آذر ۱۳۵۹ و در جریان جنگ تحمیلی در عملیات مروارید، اسکله الامیه و البکر را غرق کرد. از آنجایی که بخش مهمی از صادرات نفت عراق از طریق این دو سکوی عظیم نفتی واقع در مصب اروندرود عملی می‌شد، با انهدام این سکوهای نفتی عملاً صادرات نفت عراق از طریق دریا قطع شد. وی همچنین یکی از افراد مؤثر و تأثیرگذار در عملیات فتح‌المبین بود.



نحوه شهادت

صدام حسین، رئیس جمهور وقت عراق، پیش از جنگ و در اجلاس سران عدم تعهد در هاوانا، میزبانی بغداد را برای اجلاس بعدی اعلام کرده بود تا نقش فردی صلح طلب را بازی کند. وی با ترسو خواندن خلبانان ایرانی گفته بود: «هیچ خلبان ایرانی جرأت نزدیک شدن به آسمان بغداد برای برهم زدن اجلاس را نخواهد داشت.»

در حالی که تلاش‌های دیپلماتیک برای تغییر محل اجلاس عدم تعهد از سوی وزارت خارجه و دولت ایران در جریان بود، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در صدد انجام حملاتی در بغداد بودند تا نبود امنیت این شهر برای برگزاری اجلاس را ثابت کنند.

شهید عباس دوران برای جلوگیری از تشکیل کنفرانس سران غیر متعهدها در تاریخ ۲۰ تیرماه ۱۳۶۱ مأموریت داشت تا پایتخت عراق را ناامن کند. در ۳۰ تیرماه ۱۳۶۱ شش خلبان نیروی هوایی با سه فروند هواپیمای جنگنده برای این عملیات آماده شدند که یکی ا آنها شهید دوران بود.

طی این عملیات قرار بود سه فروند فانتوم کاملاً مسلح تا مرز پرواز کنند و تنها دو فروند از مرز گذشته و به هدف حمله‌ور شوند و فانتوم سوم در همان‌جا منتظر بماند تا در صورت نیاز به آن‌ها بپیوندد. خلبانان مأموریت داشتند پالایشگاه «الدوره»، نیروگاه اتمی و پایگاه الرشید یا ساختمان هتل اجلاس عدم تعهد در بغداد را بمباران کنند.



طبق دستور هر سه تا مرز پرواز می‌کنند، آنگاه یکی جدا شده و دو فروند دیگر به فرماندهی شهید دوران وارد خاک عراق می‌شوند. هواپیماها در حدود ۳۰ کیلومتری شهر بغداد با سه دیوار آتش در مقابل خود مواجه می‌شوند. پس از عبور از دیوارهای آتش دشمن، چند گلوله به یکی از هواپیماها برخورد می‌کند. با اصابت این گلوله‌ها، موتور سمت راست هواپیمایی که شهید دوران در آن بود از کار می‌افتد اما بازهم تصمیم به ادامه عملیات می‌گیرند.

در ادامه هواپیماها به سمت جنوب شرقی شهر بغداد که پالایشگاه «الدوره» در آن‌جا بود به مسیر خود ادامه می‌دهند. پدافند دشمن بسیار قوی ساخته شده اما تمام بمب‌ها روی این پالایشگاه تخلیه می‌شود.

خلبانان پس از تخلیه بمب‌ها به مسیر خود که در نهایت به سالن کنفرانس سران غیر متعهدها ختم می‌شد ادامه می‌دهند. در همین زمان هواپیمای محمود اسکندری که به شدت آسیب دیده با مهارت بالای خود از مهلکه می‌گریزد و به پایگاه هوایی نوژه بر می‌گردد؛ هواپیمای شهید دوران نیز مورد اصابت چندین گلوله ضدهوایی قرار می‌گیرد، به‌طوری که از دم هواپیما تا محل قرار گرفتن کابین خلبان آتش می‌گیرد.

در این هنگام، منصور کاظمیان، خلبان کابین عقب به درجه‌ها و نشانگرها نگاه کرده و متوجه می‌شود که همه آنها از کار افتاده‌اند؛ بنابراین تصمیم به خروج از هواپیما و ایجکت خود و شهید دوران می‌گیرد، اما قبل از کشیدن دستگیره خروج اضطراری، صندلی ایجکت کابین عقب عمل کرده و کاظمیان به صورت خودکار به بیرون پرتاب می‌شود.



شهید دوران با صرف نظر کردن از خروج اضطراری، هواپیمای فانتوم صدمه دیده خود را که در آتش می‌سوخت، با هدف ناامن جلوه دادن شهر بغداد، به هتل محل برگزاری هفتمین دوره اجلاس سران جنبش غیر متعهدها کوبیده و مانع از برگزاری این اجلاس می‌شود که باعث شهادت وی شد. این عملیات تحت عنوان عملیات بغداد نام گرفت.



خاکسپاری و تحویل پیکر شهید به ایران

۲۰ سال پس از شهادت عباس دوران، در سال ۱۳۸۱ تکه‌ای از استخوان پای وی به ایران بازگشت که در ۱۰ مرداد ۱۳۸۱ خانواده وی آن را طی مراسمی با حضور مسئولان کشوری و لشکری، خانواده و بستگان در شیراز به خاک سپردند.

شهید دوران در کلام رهبر معظم انقلاب

مقام معظم رهبری درباره فداکاری این شهید و رشادت و فداکاری وی در تیرماه 83 فرمودند: « ما در سابقه‌ این پایگاه [پایگاه هوایی شهید نوژه همدان] کسى مثل شهید عباس دوران را داریم، که به‌خاطر ایمان جان خودش را آشکار و صریح بر سر یک هدف گذاشت. اگر ماجراى شهید دوران را در کتاب‌ها خوانده بودیم یا امروز هر کس مى‌خواند، احتمال مى‌داد که افسانه باشد؛ اما ما آن را با چشم خودمان دیدیم، که اگر ندیده بودیم، مى‌گفتیم افسانه است. اینها شوخى نیست؛ اینها عظمت دارد؛ همت انسان‌ها اینجور است و ما بایستى در هر بخشى همت کنیم.»

انتهای پیام/