راهیان نور، میراثی ماندگار بر پیشانی آثار ناملموس فرهنگی ایران

به گزارش سرویس فرهنگی راهیان نور، در جامعه کنونی میراث فرهنگی فقط به آثار و اشیای به جا مانده از گذشتگان گفته نمی‌شود بلکه برخی از آیین‌ها و سنت‌ها را نیز شامل می‌شود که به آثار میراث فرهنگی ناملموس گفته می‌شود و بنا به تعریف کنوانسیون پاسداشت از میراث فرهنگی ناملموس، رفتارها، نمادها و آئین‌هایی‌ است که یک اجتماع آن‌ها را بخشی از میراث فرهنگی خود می‌شناسد.

دانستن تعریف میراث ناملموس برای بازشناختن این میراث در اجتماعی که در آن زندگی می‌کنیم و شیوه‌های نگاه داری از آن بسیار اهمیت دارد.

اهمیت میراث فرهنگی ناملموس در ظاهر فرهنگی آن به خودی خود نیست بلکه در وفور دانش و مهارت‌هایی‌ است که از طریق آن از یک نسل به نسل بعدی منتقل می‌شود.

ارزش‌ اجتماعی و اقتصادی این انتقال دانش و مهارت مربوط به گروه‌های اقلیت در داخل جریان گروه‌های اجتماعی یک کشور است و برای کشورهای در حال‌توسعه همچنان‌که برای کشورهای توسعه‌یافته، به یک اندازه مهم است.

حضور میلیون‌ها زائر در مناطق عملیاتی

پس از پایان دوران دفاع مقدس سفر به مناطق عملیاتی و یادمان‌های شهدا راه‌اندازی شد که رهبر معظم انقلاب در تاریخ ۲۰ اسفند سال ۱۳۷۵ در جریان سفر به خوزستان به مزار شهدای هویزه رفت و به مقام شامخ سردار سرلشکر سید محمدحسین علم‌الهدی فرمانده شهید سپاه هویزه و یارانش ادای احترام کرد.

حضور در مناطق عملیاتی دفاع مقدس اما با سفر ولی امر مسلمین جهان در یادمان شلمچه در تاریخ ۸ فروردین ماه سال ۱۳۷۸ رنگ و بوی دیگری گرفت و از آن سفرهای راهیان نور کم کم رونق بیشتری گرفت و امروزه شاهد حضور میلیون‌ها زائر از سراسر دنیا و شهرهای گوناگون در یادمان‌های شهدا هستیم.

با استقبال گسترده‌ای که از اردوهای راهیان نور در کشور صورت گرفت و خیل مشتاقان برای زیارت شهدا سر از پا نشناخته در مناطق عملیاتی حضور یافته‌اند، از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری راهیان نور به عنوان یکی از آثار ناملموس معرفی شد.

به همین منظور در صبح چهارشنبه ۳۰ مردادماه ۱۳۹۲ نشست شورای عالی هماهنگی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس با حضور نمایندگان وزرای عضو هیئت امنا در ساختمان بنیاد شهید و امور ایثارگران برگزار شد.

تدوین ثبت ملی راهیان نور

در این نشست سردار بهمن کارگر، رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس و رئیس ستاد مرکزی راهیان نور کشور، سرهنگ نادر ادیبی دبیر ستاد مرکزی راهیان نور، آتوسا مومنی معاون سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، سردار مقدم‌فر معاون فرهنگی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جمعی دیگر از مسئولان حضور داشتند.

در ابتدای برنامه سردار بهمن کارگر با ارائه توضیحاتی به برخی فعالیت‌های بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس پرداخت و در ادامه از پیگیری‌های ستاد مرکزی راهیان نور برای ثبت سند ملی راهیان نور گفت.

آتوسا مومنی، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در این نشست در مورد سند ثبت ملی راهیان نور گفت: سازمان گردشگری نسبت به تهیه و تدوین ثبت ملی راهیان نور به عنوان گام بزرگ در میراث فرهنگی کشور موفق عمل کرد.

توجه ویژه میراث فرهنگی به راهیان نور

وی افزود: خوشحالیم که راهیان نور به جمیع مباحث معنوی کشور پیوند خورده است و گام اولیه را در این مسیر برداشتیم تا تمامی شاخه‌های موضوع راهیان نور بتوانند به صورت زنجیره ای به هم متصل شده و در میراث فرهنگی کشور جای بگیرد.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در همین زمینه توضیح داد: دستورالعمل‌های جهانی حوزه میراث فرهنگی مصوبه مجمع عمومی یونسکو در جهت پوشش دادن کلیه انتظارات جمهوری اسلامی و بومی سازی آن‌ها ارائه شده، ولی سخنی هم از آن به میان نیامده. این موضوع در دایره معاونت میراث فرهنگی قرار می‌گیرد تا حداقل در حوزه کشوری مورد توجه واقع شود.

وی اضافه کرد: مجموعه آیین‌های سنتی و آداب دینی، صنایع دستی اسلامی و دانش سنتی مرتبط به آن از مباحث این حوزه است که مبحث راهیان نور نیز به آن افزوده شده و این رویه جدید در برنامه کاری قرار گرفته است.

افزایش روزافزون حضور زائران خارجی در راهیان نور

مومنی ادامه داد: نظر خاص رهبری به راهیان نور نزد جامعه ولایت مدار ایرانی روشن شده و لحاظ کردن این مبحث در جمیع مباحث معنوی کشورمان ضروری است. در دیدگاه سطحی افکار جهانی ممکن است چنین مبحثی سازگار به نظر نرسد،. اما نگاه عمیق به موضوع راهیان نور نشان می‌دهد اتفاقا این موضوع تجلی بارزی از نگاه جهانی به شمار می‌رود.

وی یادآور شد: در مقام استدلال برای آن دسته پرسش گرانی که می‌خواهند قدمت راهیان نور را اولویت قرار دهند می‌گوییم این مبحث در تاریخ پر فراز و نشیب ملت ایران به عنوان قیام و مقاومت همواره حضور داشته است.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه تصریح کرد: هر ساله به شکل روز افزون شاهد حضور نمایندگانی از آفریقا و آمریکای لاتین در جمع زائران راهیان نور بوده‌ایم، این نهاد با همکاری ستاد راهیان نور گام بزرگی را در جهت ثبت سند ملی راهیان نور برداشته است.

افتخاری بزرگ برای میراث فرهنگی

وی تاکید کرد: به این نتیجه رسیده‌ایم که مجموعه مباحثی از آن را به صورت زنجیره‌ای ثبت کنیم که در واقع دایره المعارفی از سنن شفاهی آیین‌ها آداب و هنرهای آن به شمار می‌آید و راهیان نور نیز جز افتخارات این حوزه است.

مومنی خاطرنشان کرد: می‌دانیم صرف ثبت این سند آغاز راه طولانی در جهت صیانت از این مسیر ارزنده است و امروز سند ملی ثبت راهیان نور را در فهرست آثار کشور ثبت می‌کنیم.

پس از آن معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سند ثبت ملی راهیان نور به مسئولین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارائه کرد.

متن سند ثبت ملی راهیان نور

بسم الله الرحمن الرحیم

در اجرای ماده ۱۲ کنوانسیون بین المللی حفظ میراث فرهنگی ناملموس و قانون الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون فوق مصوب سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی و مواد ۲ و ۳ آیین نامه اجرایی قانون مذکور مصوبمورخ ۶ / ۱۱ / ۸۷ هیئت محترم وزیران و بنا به تایید شورای سیاستگذاری ثبت میراث فرهنگی کشور؛

موضوع فرهنگی میراث ناملموس ( معنوی ): «راهیان نور»

گستره موضوع فرهنگی میراث ناملموس (معنوی ): ملی

به شماره ۱۳۵۹ مورخ ۲۹ / ۰۴/ ۱۳۹۲ در فهرست عادی میراث ناملموس ثبت گردید.

هم اکنون ۲ سال از ثبت راهیان نور در فهرست ملی آثار ناملموس جمهوری اسلامی ایران گذشته است که افتخاری بزرگ برای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری محسوب می‌شود که امیدواریم بیش از گذشته به این موضوع اهتمام ورزند.

انتهای پیام/