تاریخ انتشار
دوشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۹ ساعت ۰۹:۲۷
کد مطلب : ۱۶۱۸۰
با رمز یا زهرا(س) دلم مهمان فاو است این روزها یادآور والفجر هشت است؛
یادمان شهدای والفجر8 (اروندکنار)
به گزارش راهیان نور، اروند به معنی تیز و تندرو و در دوره باستان به تمام طول رود دجله اروندرود امروزی گفته می‌شد، اگر اروند را با تلفظ "او-روند" بخوانیم به معنی آب رونده است.
تا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح(ع)، اروندرود وجود نداشت و رودخانه‌های دجله، فرات و کارون جداگانه به دریا می‌ریختند، با سقوط ساسانیان و به دلیل عدم مراقبت، سدها شکسته شد و دو رودخانه دجله و فرات در القرنه به هم پیوستند و اروندرود را تشکیل دادند. هم‌اکنون 81 کیلومتر از 175کیلومتر طول اروندرود- از محل پیوستن نهر خین به این رودخانه تا مصب آن در خلیج‌فارس- مرز مشترک ایران و عراق محسوب می‌شود.
عرض اروندرود بین 500 تا 1000 متر و عمق آن بین 9 تا 15 متر در نوسان می‌باشد و هنگام جزر و مد آب، کاهش و افزایش می‌یابد و در عین حال برای کشتیرانی مناسب است.
اروندرود را به علت جزر و مدها و نوع جریانش (جریان آرام بر سطح و جریان سریع و متلاطم در عمق) رودخانه وحشی نیز می‌نامند.
آب اروندرود از رودخانه‌های دجله و فرات که از ترکیه سرچشمه می‌گیرند و از رودخانه‌های کارون، کرخه، زاب بزرگ، زاب‌کوچک، دیاله، بکور، سیروان و الوند که همگی از ایران سرچشمه می‌گیرند، تأمین می‌شود واز نظر حجم، 67% آب اروندرود از ایران تأمین می‌شود. پوشش ساحلي اروندرود پوششي از"چولان"(بوته‌هاي بلند) و"ني" است و عمق نخلستان‌های آن بين 2تا5كيلومتر متغير است و به وسيلة كانال و نهرهاي مصنوعي عمود بر اروندرود، در حالت مد آبياري مي‌شوند.
بصره، خرمشهر، آبادان، خسروآباد و فاو از جمله بندر‌های مهم این آب‌راه هستند که نقش چشم‌گیری در رونق تجارت و بازرگانی منطقه دارند.
از آغاز تشکیل کشور عراق در پایان جنگ‌جهانی اول، همواره ادعاهای غیر حقوقی این کشور بر مالکیت کامل اروندرود، از مباحث اصلی اختلافات مرزی ایران و عراق بوده است که سرانجام بر اساس معاهده 1975الجزایر، ژرفگاه(خط القعر و یا خط تالوگ) رودخانه به عنوان خط‌مرزی تعیين شد.
یکی از اهداف رژیم بعثی عراق در هجوم سراسری به ایران، حاکمیت مطلق بر اروند و انتقال مرزهایش به ساحل‌شرقی این رودخانه بود.
در خرداد1358دولت عراق با اعزام ناوچه‌هاي گشت‌زني شروع به تقويت پاسگاه‌هاي مرزي خود در ساحل اروند نمود و بالگردهاي آن كشور بر فراز اروندرود به پرواز درآمدند.
با شروع جنگ‌تحميلي اروندرود به سبب عريض بودن و مشكلات ناشي از جزر و مد خليج‌فارس بر اين رودخانه كه هرگونه عمليات‌نظامي را با محدوديت مواجه می‌ساخت، مورد توجه نيروهاي نظامي دو كشور ايران وعراق قرار نگرفت و فقط دو كشور تأسيسات نظامي و غيرنظامي ساحل اروندرود را با آتش توپخانه‌اي آسيب و خسارات مي‌رساندند.
در دومین ماه جنگ، ارتش عراق در حالی‌که از ساحل جنوبی این رودخانه، آبادان را می‌کوبید، از سمت شمال این شهر پیش‌روی کرد و در 9/ر8ر/ر1359 با عبور از بهمن‌شیر به نزدیکی اروندرود رسید و سعی داشت با پیش‌روی از جاده خسروآباد تا شهر اروندکنار در اراضی شمالی این رودخانه استقرار یافته و بر آن سلطه کامل یابد، لیکن با مقابله مدافعان آبادان، دشمن به عقب رانده شد.
درپی عمليات والفجر8 و به دنبال موفقیت رزمندگان در عبور از اروندرود، براي بهبود تردد و افزايش توانايي انتقال رزمندگان به آن سوي اروند، پل‌سازي بر روي رودخانه مورد توجه و تأكيد قرارگرفت.
با پایان جنگ و به رسمیت شناختن قرارداد 1975الجزایر توسط عراق، اروندرود دوباره حیات خویش را بازیافت هرچند که به علت انباشته شدن از گل‌ولاي و لاشه‌هاي كشتي‌هاي غرق شده قابليت كشتي‌راني کشتیهای بزرگ تجاری را تا حدی از دست داده است.
اروند کنار در بهمن 1364 محل تدارک رزمندگانی بود که برای عملیات والفجر 8آماده می شدند.
واحدهای مهندسی نیز به منظور تثبیت نیرو و تامین نیازهای مهندسی منطقه، پیش از عملیات، با فعالیت های متعددی مانند احداث جاده های آنتنی شکل، احداث مواضع توپخانه و ایجاد مواضع موشک زمین به هوا در بخش اروندکنار، مقدمات عملیات را فراهم کردند.
عملیات بزرگ والفجر 8 با رمز «یا فاطمه الزهرا(س)» در جبهه جنوب در منطقه فاو و در وسعت 800 کیلومتر مربع از 20 بهمن‌ماه 1364 آغاز شد.
در این عملیات هزاران تن از نیروهای ایرانی از رودخانه خروشان اروند گذشتند و در اولین روز عملیات، شهر مهم فاو را در جنوب شرقی عراق فتح کردند.
این عملیات به قدری غیرمنتظره و از لحاظ نظامی پیچیده و موفقیت‌آمیز بود که باعث اعجاب کارشناسان نظامی و سیاسی جهان و غافلگیری رژیم بعثی عراق شد.
این عملیات با هدف فشار بر رژیم صدام برای پایان دادن به اشغال خاک ایران و تن دادن به جبران خسارت‌های وارد شده بر ایران انجام شد و برتری نظامی ایران بر عراق را در دفع تجاوز نظامی این کشور ثابت کرد.
نبرد سرنوشت‌ساز فاو، به عنوان برجسته‌ترین و پیچیده‌ترین عملیات جنگی جمهوری اسلامی ایران، سرانجام پس از 75 شبانه‌روز درگیری، که در طول جنگ بیسابقه بوده، با پیروزی کامل رزمندگان اسلام پایان یافت.
از نظر سیاسی، تبعات ناشی از فتح فاو به منزله تغییر در ماهیت سیاسی جنگ بود، به این معنا که اتخاذ استراتژی دفاع متحرک از سوی عراق، پس از فتح خرمشهر، با این هدف بود که جنگ در روند فرسایشی، سرانجام منتهی به پذیرش صلح از سوی ایران شود.
اما فتح فاو و ارتقای موقعیت سیاسی و نظامی ایران در شمال خلیج فارس عملاً منجر به پیدایش شرایط جدیدی شد که هیچ‌گونه مطابقتی با مشخصه‌های جنگ فرسایشی نداشت.
در عملیات والفجر8 موقعیت حساس اروندکنار به همراه نخلستان های وسیع آن که پوشش مناسبی برای تدارک و جابه جایی نیرو به شمار می آمد، در موفقیت عملیات بسیار موثر بود.
به پاس دلیرمردیها و رشادتهای رزمندگان دلیر اسلام در تاریخ شانزدهم فروردین 1380(ه.ش) مصادف با دهم محرم الحرام سال 1422(ه.ق) پیکر هشت غواص شهید گلگون کفن و گمنام عملیات والفجر 8 در یادمان شهدای این منطقه به خاک سپرده شده است.
تا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح(ع)، اروندرود وجود نداشت و رودخانه‌های دجله، فرات و کارون جداگانه به دریا می‌ریختند، با سقوط ساسانیان و به دلیل عدم مراقبت، سدها شکسته شد و دو رودخانه دجله و فرات در القرنه به هم پیوستند و اروندرود را تشکیل دادند. هم‌اکنون 81 کیلومتر از 175کیلومتر طول اروندرود- از محل پیوستن نهر خین به این رودخانه تا مصب آن در خلیج‌فارس- مرز مشترک ایران و عراق محسوب می‌شود.
عرض اروندرود بین 500 تا 1000 متر و عمق آن بین 9 تا 15 متر در نوسان می‌باشد و هنگام جزر و مد آب، کاهش و افزایش می‌یابد و در عین حال برای کشتیرانی مناسب است.
اروندرود را به علت جزر و مدها و نوع جریانش (جریان آرام بر سطح و جریان سریع و متلاطم در عمق) رودخانه وحشی نیز می‌نامند.
آب اروندرود از رودخانه‌های دجله و فرات که از ترکیه سرچشمه می‌گیرند و از رودخانه‌های کارون، کرخه، زاب بزرگ، زاب‌کوچک، دیاله، بکور، سیروان و الوند که همگی از ایران سرچشمه می‌گیرند، تأمین می‌شود واز نظر حجم، 67% آب اروندرود از ایران تأمین می‌شود. پوشش ساحلي اروندرود پوششي از"چولان"(بوته‌هاي بلند) و"ني" است و عمق نخلستان‌های آن بين 2تا5كيلومتر متغير است و به وسيلة كانال و نهرهاي مصنوعي عمود بر اروندرود، در حالت مد آبياري مي‌شوند.
بصره، خرمشهر، آبادان، خسروآباد و فاو از جمله بندر‌های مهم این آب‌راه هستند که نقش چشم‌گیری در رونق تجارت و بازرگانی منطقه دارند.
از آغاز تشکیل کشور عراق در پایان جنگ‌جهانی اول، همواره ادعاهای غیر حقوقی این کشور بر مالکیت کامل اروندرود، از مباحث اصلی اختلافات مرزی ایران و عراق بوده است که سرانجام بر اساس معاهده 1975الجزایر، ژرفگاه(خط القعر و یا خط تالوگ) رودخانه به عنوان خط‌مرزی تعیين شد.
یکی از اهداف رژیم بعثی عراق در هجوم سراسری به ایران، حاکمیت مطلق بر اروند و انتقال مرزهایش به ساحل‌شرقی این رودخانه بود.
در خرداد1358دولت عراق با اعزام ناوچه‌هاي گشت‌زني شروع به تقويت پاسگاه‌هاي مرزي خود در ساحل اروند نمود و بالگردهاي آن كشور بر فراز اروندرود به پرواز درآمدند.
با شروع جنگ‌تحميلي اروندرود به سبب عريض بودن و مشكلات ناشي از جزر و مد خليج‌فارس بر اين رودخانه كه هرگونه عمليات‌نظامي را با محدوديت مواجه می‌ساخت، مورد توجه نيروهاي نظامي دو كشور ايران وعراق قرار نگرفت و فقط دو كشور تأسيسات نظامي و غيرنظامي ساحل اروندرود را با آتش توپخانه‌اي آسيب و خسارات مي‌رساندند.
در دومین ماه جنگ، ارتش عراق در حالی‌که از ساحل جنوبی این رودخانه، آبادان را می‌کوبید، از سمت شمال این شهر پیش‌روی کرد و در 9/ر8ر/ر1359 با عبور از بهمن‌شیر به نزدیکی اروندرود رسید و سعی داشت با پیش‌روی از جاده خسروآباد تا شهر اروندکنار در اراضی شمالی این رودخانه استقرار یافته و بر آن سلطه کامل یابد، لیکن با مقابله مدافعان آبادان، دشمن به عقب رانده شد.
درپی عمليات والفجر8 و به دنبال موفقیت رزمندگان در عبور از اروندرود، براي بهبود تردد و افزايش توانايي انتقال رزمندگان به آن سوي اروند، پل‌سازي بر روي رودخانه مورد توجه و تأكيد قرارگرفت.
با پایان جنگ و به رسمیت شناختن قرارداد 1975الجزایر توسط عراق، اروندرود دوباره حیات خویش را بازیافت هرچند که به علت انباشته شدن از گل‌ولاي و لاشه‌هاي كشتي‌هاي غرق شده قابليت كشتي‌راني کشتیهای بزرگ تجاری را تا حدی از دست داده است.
اروند کنار در بهمن 1364 محل تدارک رزمندگانی بود که برای عملیات والفجر 8آماده می شدند.
واحدهای مهندسی نیز به منظور تثبیت نیرو و تامین نیازهای مهندسی منطقه، پیش از عملیات، با فعالیت های متعددی مانند احداث جاده های آنتنی شکل، احداث مواضع توپخانه و ایجاد مواضع موشک زمین به هوا در بخش اروندکنار، مقدمات عملیات را فراهم کردند.
عملیات بزرگ والفجر 8 با رمز «یا فاطمه الزهرا(س)» در جبهه جنوب در منطقه فاو و در وسعت 800 کیلومتر مربع از 20 بهمن‌ماه 1364 آغاز شد.
در این عملیات هزاران تن از نیروهای ایرانی از رودخانه خروشان اروند گذشتند و در اولین روز عملیات، شهر مهم فاو را در جنوب شرقی عراق فتح کردند.
این عملیات به قدری غیرمنتظره و از لحاظ نظامی پیچیده و موفقیت‌آمیز بود که باعث اعجاب کارشناسان نظامی و سیاسی جهان و غافلگیری رژیم بعثی عراق شد.
این عملیات با هدف فشار بر رژیم صدام برای پایان دادن به اشغال خاک ایران و تن دادن به جبران خسارت‌های وارد شده بر ایران انجام شد و برتری نظامی ایران بر عراق را در دفع تجاوز نظامی این کشور ثابت کرد.
نبرد سرنوشت‌ساز فاو، به عنوان برجسته‌ترین و پیچیده‌ترین عملیات جنگی جمهوری اسلامی ایران، سرانجام پس از 75 شبانه‌روز درگیری، که در طول جنگ بیسابقه بوده، با پیروزی کامل رزمندگان اسلام پایان یافت.
از نظر سیاسی، تبعات ناشی از فتح فاو به منزله تغییر در ماهیت سیاسی جنگ بود، به این معنا که اتخاذ استراتژی دفاع متحرک از سوی عراق، پس از فتح خرمشهر، با این هدف بود که جنگ در روند فرسایشی، سرانجام منتهی به پذیرش صلح از سوی ایران شود.
اما فتح فاو و ارتقای موقعیت سیاسی و نظامی ایران در شمال خلیج فارس عملاً منجر به پیدایش شرایط جدیدی شد که هیچ‌گونه مطابقتی با مشخصه‌های جنگ فرسایشی نداشت.
در عملیات والفجر8 موقعیت حساس اروندکنار به همراه نخلستان های وسیع آن که پوشش مناسبی برای تدارک و جابه جایی نیرو به شمار می آمد، در موفقیت عملیات بسیار موثر بود.
به پاس دلیرمردیها و رشادتهای رزمندگان دلیر اسلام در تاریخ شانزدهم فروردین 1380(ه.ش) مصادف با دهم محرم الحرام سال 1422(ه.ق) پیکر هشت غواص شهید گلگون کفن و گمنام عملیات والفجر 8 در یادمان شهدای این منطقه به خاک سپرده شده است.
